Rozpoczęło się największe i najważniejsze badanie polskiego społeczeństwa, czyli Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2021 (NSP 2021). Spis jest obowiązkowy dla każdej osoby mieszkającej w Polsce, a podstawową metodą będzie samospis internetowy.
Najważniejszy cel NSP 2021 to poznanie sytuacji demograficznej i mieszkaniowej na poziomie kraju, województw, powiatów i gmin. Dzięki tym danym będzie można analizować zmiany, jakie zaszły w procesach demograficzno-społecznych i ekonomicznych od czasu ostatniego spisu powszechnego w 2011 r., a także tworzyć prognozy dotyczące rozwoju Polski w najbliższych latach.
Obowiązek, ale przede wszystkim szansa
Każda osoba mieszkająca w Polsce – niezależnie od posiadanego obywatelstwa czy wieku jest zobowiązana do udziału w spisie. W imieniu dzieci spisu dokonują rodzice lub opiekunowie prawni. Taki obowiązek wynika z zapisów dwóch ustaw – o statystyce publicznej oraz narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań. Warto również pamiętać o spisaniu współmieszkańców przebywających za granicą, jeśli nadal są zameldowani na stałe w naszym mieszkaniu.
Wyniki NSP 2021 posłużą do planowania działań w najważniejszych obszarach: rodzina, szkolnictwo, rynek pracy, mieszkania, emerytury i wiele innych. Od kompletności i jakości danych będą zatem w dużej mierze zależeć losy naszego kraju, województwa, powiatu i gminy do czasu następnego spisu powszechnego, czyli co najmniej przez najbliższe 10 lat. Dlatego tak bardzo liczy się każdy wypełniony formularz spisowy.
Najwygodniej przez Internet
Samospis internetowy to podstawowa i obowiązkowa metoda spisowa. Jest też najbardziej przyjazna – można się spisać w domu w dogodnym dla siebie terminie, nie czekając na kontakt z rachmistrzem.
Aplikacja spisowa NSP 2021 została udostępniona 1 kwietnia na stronie spis.gov.pl. Do elektronicznego formularza można zalogować się korzystając z profilu zaufanego lub podając numer PESEL wraz z nazwiskiem rodowym matki. Dla cudzoziemców bez numeru PESEL przewidziano odrębny tryb logowania z wykorzystaniem poczty e-mail.
Osoby, które nie mają komputera lub Internetu, mogą to zrobić w jednym z 18 punktów samospisowych, uruchomionych we wszystkich Urzędach Dzielnic. Na spisujące się osoby czekają specjalnie przygotowane stanowiska komputerowe z dostępem do sieci internetowej. W Warszawie dodatkowo jest uruchomione stanowisko dla osób głuchych.
Stanowisko samospisowe dla głuchych
Osoby, które nie mają możliwości dokonania samospisu, mogą skorzystać z wywiadu przeprowadzonego bezpośrednio lub telefonicznie przez rachmistrza. Jednak dla osób głuchych ten wymóg jest nie do zrealizowania, gdyż komunikują się tylko z osobami posługującymi się polskim językiem migowym. Pytania w kwestionariuszu dla części z nich mogą być niezrozumiałe, ponieważ język migowy różni się od języka polskiego.
Dlatego Urząd m.st. Warszawy 1 kwietnia uruchomił stanowisko samospisowe przystosowane dla osób głuchych, które posługują się polskim językiem migowym lub korzystają z systemu języka migowego.
Punkt ten jest czynny codziennie w Urzędzie m.st. Warszawy, przy ul. Kruczkowskiego 2, sala obsługi 0.28, stanowisko nr 5, w godz. 9.00-15.00. By skorzystać ze stanowiska samospisowego, należy wcześniej się umówić pod adresem e-mail: nsp2021@um.warszawa.pl. Stanowisko samospisowe dla osób głuchych znajduje się na parterze budynku, w sali obsługi Biura Administracji i Spraw Obywatelskich.
Rachmistrz tylko w ostateczności
Jeżeli z ważnych powodów nie udało się spisać przez internet, to należy spodziewać się telefonu lub nawet wizyty rachmistrza. Jeśli do tego dojdzie, nie można mu odmówić udzielenia odpowiedzi. Z tego względu warto spisać się samodzielnie przez Internet odpowiednio wcześniej w dogodnym terminie.
Dane będą bezpieczne
Ochrona danych zbieranych podczas spisów powszechnych i wszystkich innych badań ma dla polskiej statystyki publicznej bezwzględny priorytet. Wypełniając formularz spisowy NSP 2021 można być pewnym, że dane nie będą ujawnione ani przekazane innym podmiotom.
Wszystkie dane osobowe przetwarzane w ramach prac spisowych są poufne i podlegają szczególnej ochronie, na zasadach określonych w ustawie o statystyce publicznej oraz w ustawie o ochronie danych osobowych. Osoby wykonujące prace spisowe – rachmistrzowie i pracownicy statystyki publicznej – są obowiązane do przestrzegania tajemnicy statystycznej. Za jej złamanie grozi kara pozbawienia wolności do 3 lat.