Józef Marian Chełmoński
Urodził się w listopadzie 1849 roku na terenach Księstwa Łowickiego, gdzie Jego ojciec dzierżawił majątek we wsi Boczki.
„W rozwoju moich pierwszych wyobrażeń i sztuce dużą rolę odegrał śp. Ojciec mój, który
z usposobienia był prawdziwie wielkim artystą”.
Dzięki upodobaniom ojca młody chłopiec przejawiał talenty plastyczne, które rozwijał pod okiem Wojciecha Gersona. Wybitny pedagog przyczynił się do wystawienia pierwszych obrazów Józefa Chełmońskiego w warszawskiej Zachęcie.
„Co do udziału Gersona w mojej nauce i wyrobieniu wyobrażeń o wysokim powołaniu artysty,
to śmiało powiedzieć mogę, że jemu jednemu zawdzięczam wszystko”.
Na początku lat 70 XIX wieku Józef Chełmoński rozpoczął studia w monachijskiej akademii Sztuk Pięknych. Po dwóch latach utalentowany malarz wrócił do Polski.
„(…)z perspektywy czasu myślę, że lepiej byłoby, gdybym został w Polsce. Nauki u mistrza Gersona więcej by mi pożytku przyniosły niż cała ta nauka w Monachium”.
W 1875 roku spod pędzla Józefa Chełmońskiego powstają „Babie lato”, „Żyd na wozie”, „Sielanka”, które są pokłosiem podróży artysty po kresach wschodnich. Za namową przyjaciół po krótkim pobycie
w Warszawie, artysta wyjeżdża do Paryża, w którym mieszka i tworzy przez następne 12 lat. W pierwszych latach pobytu w stolicy Francji szczęście się uśmiechnęło do malarza, dzięki współpracy z francuskim galernikiem Adolphem Goupil. „Bardzo szybko dorobiłem się takich pieniędzy, że po raz pierwszy w życiu nie zwracałem uwagi na wydatki”. Dobra passa jednak szybko się skończyła w momencie wprowadzenia cła
w Stanach Zjednoczonych na obrazy kupowane w Europie.
„By to, jak dziś widzę, czas stracony dla prawdziwej sztuki (…)”.
Po powrocie do kraju Józef Chełmoński kupił piękny modrzewiowy dworek w Kuklówce koło Radziejowic, gdzie w swojej pracowni tworzył. Wystawiał swoje obrazy w Polsce, Europie Zachodniej i Stanach Zjednoczonych. Wraz z upływem lat w twórczości artysty przeważały kompozycje stonowane, statyczne i wzbogacane sylwetkami ptaków.
Malarz zmarł 6 kwietnia 1914 roku.
Ciekawostki:
- Ożenił się 18 czerwca 1878 roku z Marią Szymanowską, posiadali cztery córki i dwóch synów. Od 1888 roku do 1889 małżeństwo straciło dwóch synów i córkę.
- Pod koniec życia stał się samotnikiem.
- Zasłynął scenami rodzajowymi, z pietyzmem portretując polską i ukraińską wieś, a także sceny myśliwskie.
- Kopie jego obrazów wiszą na fasadach domów w Grodzisku Mazowieckim.
- Od 2012 roku w pobliskim Pałacu w Radziejowicach można zobaczyć największą wystawę dzieł Józefa Chełmońskiego.
- Obecnie w dworku w Kuklówce mieszkają spadkobiercy artysty.
